DUYGU DÜZENLEME BECERİLERİ

Duygu düzenleme becerileri bireylerin duygularını nasıl belirlediği, deneyimlediği ve dış dünyaya yansıttığı ile ilgilidir. Duygu düzenleme yalnızca duygusal olarak uyarıldığında duyguyu düzenleme anlamına gelmez, aynı zamanda duygunun farkında olma, duygusal duruma uygun davranış geliştirme, duyguyu anlamlandırma ve kabul etmedir. Duyguların nasıl düzenlendiğinin tanımlanması ve duyguları düzenleme becerilerinde etki eden faktörlerin anlaşılması duygusal gelişimin anlaşılmasında yeni bir bakış açısı getirmektedir. Duygu düzenleme becerileri; kişilerarası etkileşim ile şekillenmektedir. Duygu düzenleme becerileri kişiliğin gelişiminde ve sosyal yaşam içinde sürekli sınanmaktadır. Sözgelimi olumsuz yönde gelişen duygusallık; davranış problemleri üzerinde içselleştirilmiş ya da dışa vurulmuş şekliyle genel anlamda bir risk faktörü olabilmektedir.Duygularını kabul eden bireyde ise; daha az kaygı ve kaçınma görülmektedir. Duyguyu kabul etmeme ve bastırma; bireyde duygusal problemlere yol açmaktadır.

Duygu düzenleme becerileri ile bireyler kendi kendilerine ve ötekilerin arasında duygularını yönetme kapasitesi edinir ve duygu ile bilişsel mekanizmaları entegre etmektedir. Birey duygu düzenleyerek, duygusal durumlarını değerlendirip, davranış biçimlerine yönlendirebilmektedir. Bu duygu düzenleme stratejisidir. Duyguların işlevsel hale gelmesiyle çıkan etkili davranışlar, bireyin toplumsal çevreye adapte olmasını sağlar. Duygu, davranışın gerçekleşmesinde düşünme ve motivasyon sürecini meydana getirir, iletişimin anahtar noktasıdır. Duygu düzenlemede başarılı olan çocuklar, başarısız olan çocuklarla karşılaştırıldığında yaşıtlarına göre daha yeteneklidir.

Duygu düzenleme becerisi ile toplum içinde uyumlu davranışlar gerçekleşmektedir. Biyolojik psikiyatri ve bilişsel, duygusal nörobilimdeki gelişmeler; sinir sisteminde duygu düzenlemenin önemli bir faktör olduğunu göstermektedir. Sinir sisteminde istemli ve istemsiz olarak iki farklı duygu düzenleme alt süreci bulunur. Bu iki alt süreç beynin prefrontal korteks, hipokampüs ve parahipokampüs bölümlerinde gerçekleşir. Sinir sistemindeki bozukluklarda, duygu düzenlemede bozukluk ve bipolar bozukluk gibi temel psikiyatrik bozukluklara yatkınlık; çocukluk, ergenlik ve yetişkinlikte görülmektedir.

Çocuklarda ve yetişkinlerde genetik faktörler, beynin yapısı ve gelişimdeki esneklik deneysel sonuçlara ulaşabilmek için üç ayrı bakış açısıdır. Limbik sistemdeki bozulma çocuğun duygusal ipuçlarını öğrenmesini engeller. Buradaki devrelerin yarattığı etki sadece duygusal sinyallerle gerçekleşen davranışları değil, bu sinyalleri nasıl algılanacağı, yorumlanacağı ve anlanacağını etkiler. Erken gelişimde algı ve dikkat sistemleri uyumlu olarak esnek ve çevresel uyaranlara duyarlıdır. Duygu düzenlemeyi anlamada nörobilimsel temelli yaklaşıma göre genetik faktörler, nörolojik faktörler ve öğrenme süreçleri birbirini tamamlamaktadır.

Uzm. Klinik  Psikolog Merve İlikçi